Rase medonosnih pcela

U Evropi postoje razlicite rase medonosnih pcela koje se medjusobno razlikuju po boji, gradji tijela i ponašanju. Zbog nastojanja da se dobiju pcele sa što boljim osobinama vršena su mnoga ukrštanja pcela tako da su nastale razne ukrštanice i varijeteti. Za nas su važne samo evropske rase, a one su istovremeno prihvacene i u cijelom svijetu.

Kavkaska pcela (Apis mellifika var. caucasica Gorb) vuce porjeklo iz Gruzijskog gorja sa Kavkaza. Po svom spoljašnjem izgledu vrlo je slicna kranjskoj pceli. Postoje dvije varijante i to žuta i siva. U Evropi je mnogo poznatija siva. Glavne karakteristike su joj spor proljetni razvoj, duži jezik nego kod drugih pcela na svijetu, dobra odbrana od tudica, marljivost na svim mogucim pašama, slab nagon za rojenje i brzo pronalaženje novih izvora paše. Mnogo skuplja i upotrebljava propolis i sklona je grabežu.
Kranjska pcela (Apis mellifica var. carnica Pollm) je naša autohtona rasa. Domovina su joj bivša Jugoslavija i jugoistocne Alpe ali je prisutna na cijelom Balkanu i Podunavlju.Takode je cijenjena i u cijelom svijetu. Ime je dobila po Kranju u Sloveniji. Po svom izgledu pripada grupi tamnih pcela, izduženog je tijela sa sivkastim prstenovima prekrivenim bijelicastim dlacicama. Kranjska pcela se odlikuje karakteristikama koje joj omogucavaju jednaku prilagodljivost svim našim krajevima i klimatskim uslovima. Izdržljiva je na hladnocu i otporna prema bolestima.Ima buran proljetni razvoj i izražen instikt za sakupljanje hrane.Medjutim, jak rojevi nagon i rani prestanak legla u jesen su njeni osnovni nedostatci. Na sacu je mirna i jedva da lijepi propolis. U našoj literaturi susrecemo se sa više sojeva kao što su: banatska pcela, karpatska pcela, sjenicko-peštarska, homoljska, šarplaninska i dr. No , prema naucnim ispitivanjima sve su to samo razni oblici kranjske pcele. Kod nas neki pcelari banatsku pcelu poistovjecuju sa talijanskom, jer je njoj slicna zbog dva do tri prstena žute boje na trbuhu kod pcela radilica.
Tamna evropska pcela (Apis mellifica var. mellifica L.) Domovina joj je Evropa, mada se najviše uzgaja u Njemackoj. Krupna je sa zatupastim zatkom, i kratkim jezikom i tamnosivom bojom, gotovo crnom. Vrlo dobro podnosi duge i hladne zime tako da se održala i u Sjevernoj i Južnoj Americi i Sibiru. Razvija zajednice srednje snage, ostaje dugo na vrhuncu razvoja i zimuje u jakim zajednicama. Umjereno se roji, na sacu je nemirna i dosta bode. Umjereno lijepi propolis, otporna je na bolesti. Prinosi meda su slabiji nego kod prethodne dvije rase.